Vandaag is het precies tien jaar geleden dat François Mitterand overleed, maar niets wijst er op dat de ex-president de touwtjes heeft losgelaten. Honderden ‘prominenten’ uit de Franse politiek duwen elkaar vandaag omver bij de herdenking in Mitterands geboorteplaats, Jarnac. In een land dat in een ernstige identiteitscrisis zit, wordt angstvallig vastgehouden aan mythes en het verleden. ‘Tonton’, of ‘oompje’, zoals hij ook wel wordt genoemd is een absolute heilige aan Franse linkse zijde. Hij was het die in 1981 Frankrijk aan een ‘linkse’ president hielp. Dat hij zich vervolgens veertien jaar als een ware despoot gedroeg heeft zijn mythische grandeur alleen maar vergroot.
Kritiek op Mitterand is onmogelijk in Frankrijk. En hoewel al vóór zijn dood in 1996 de bewondering reeds plaatsgemaakt had voor algehele deceptie, waagt niemand zich dezer dagen van persoonsverheerlijking nog aan het opmaken van de balans van het 14 jaar durende Mitterand-régime. Niemand heeft het over Mitterands dubieuze rol in de Tweede Wereldoorlog, noch over de leugens over zijn gezondheid, of over het gebrek aan daadkracht van de man die als eerste de strijd tegen de werkloosheid opgaf met de woorden “we hebben alles geprobeerd tegen de werkloosheid”.
Misschien het allerhinderlijkste aan de actuele verafgoding is echter de omniprésence van de ondraaglijke Mazarine Pingeot, een saai schrijfstertje
met als enig verkoopargument dat ze jarenlang de geheime dochter was van Mitterand. Pingeot is niet van de Franse televisie af te slaan en haar onleesbare boeken vliegen als warme croissants over de zinc.
Een geliefde bezigheid bij de Parti Socialiste (PS) is het spelletje ‘Wat zou Mitterand er van gezegd hebben?’, dat vooral werd gespeeld bij het Europese Referendum in mei 2005. “Mitterand zou Ja gestemd hebben,” was het argument voor de officiële lijn van de PS. Het referendum draaide uit op een spectaculaire en verlammende nederlaag en een grote interne crisis. Ook Ségolène Royal, die de afgelopen weken een spectaculaire carrière in de opiniepeilingen doormaakt, en een grote kans maakt om de eerste ronde in de presidentsverkiezingen van volgend jaar te doorstaan, waagde zich deze week aan de hypothetische rhetoriek. Zij is vandaag niet bij de herdenking aanwezig, maar bevindt zich in Chili om de Socialisten te steunen bij de verkiezingen aldaar. Niets aan de hand volgens Royal (Nomen est omen). “Mitterand zou precies hetzelde gedaan zou hebben,” wist zij te verklaren. Als de aanwezigen vandaag om het graf van Mitterand staan en een luidruchtig gerommel horen moeten ze niet vreemd omkijken. Het is Tonton die zich even omdraait.
Tussen de glorieuze meidag in 1981 en nu ligt meer dan een kwart eeuw. Voor de Franse Socialisten is die periode kennelijk te kort om de noodzaak tot vernieuwing in te zien. Door krampachtig vast te houden aan Mitterand en het verleden graaft de PS zijn eigen graf.
