Er waait een vreemd virus door Frankrijk. Mensen krijgen massaal een spraakgebrek: ze spreken de c uit als sj en ze zeggen mi in plaats van moi en ti in plaats van toi. De Fransen (en de Walen) zijn massaal in de ban van het Ch’tmi. Cht’mi is een Gallo-Romeinse taal waarvan de officiële naam Picard is. Het woord chti of chtimi zou in de Eerste Wereldoorlog uitgevonden zijn door de poilus, de Franse soldaten die niet uit de regio kwamen en naar het slagveld in Noord-Frankrijk gestuurd werden. Het woord kwam voort uit de dialoog: “Ch’est ti ?” “Ch’est mi” (Ben jij dat? — Ja dat ben ik.).
Wat is er zo leuk aan Ch’ti? Moeilijk uit te leggen, maar de hype is veroorzaakt door een nieuwe film die de afgelopen drie weken al bijna tien miljoen Fransen en meer dan een half miljoen Belgen naar de bioscoop heeft gelokt: Bienvenue chez les Ch’tis van en met de acteur Dany Boon. Avond aan avond zijn de voorstellingen in honderden bioscopen uitverkocht en als de trend zich zo doorzet zal de film Titanic van de eerste plaats verdringen als best bezochte film uit de Franse geschiedenis.
Het verhaaltje is relatief simpel: een ambtenaar van La Poste wordt voor straf overgeplaatst vanuit het zonnige zuiden naar het koude noorden, de Noordpool volgens zijn zoontje. Daar drinken de mensen de hele dag en komt het kwik nooit boven nul. Na de lange reis van Noord naar Zuid (1013 km volgens ViaMichelin), blijken de noordelingen helemaal niet zo vreselijk als gedacht en bovendien is het er ook niet zo koud. De postbeambte wordt zelfs dikke vrienden met zijn lokale collega’s, leert friet met frikandel te eten en gaat ch’ti praten. Maar zijn vrouw die in het zuiden is achtergebleven mag niet weten dat hij het eigenlijk naar zijn zin heeft, en de postbeambte doet er alles aan om te zorgen dat zijn vrouw denkt dat hij zwaar te lijden heeft. Uiteindelijk komt alles natuurlijk goed en weet heel Frankrijk dat de Ch’tis, zoals de regionale bewoners heten, hele vriendelijke en innemende mensen zijn.
De film werd in het stadje Sint-Winoksbergen, oftewel Bergues, in Frans Vlaanderen in drie weken gedraaid met een voor Franse begrippen bescheiden budget van elf miljoen euro. Na drie weken staat de opbrengst al op bijna 60 miljoen euro, nog zonder dat daar de tv-rechten, buitenlandse verkoop, DVD- of VOD-opbrengsten bijzitten. De totale opbrengst van deze speelfilm zou uit kunnen komen op het duizelingwekkende bedrag van een kwart miljard euro (ter vergelijking: het budget van alle Nederlandse speelfilms samen bedroeg in 2007 nog geen 60 miljoen euro). De Ch’ti-rage lijkt nog wel even door te gaan en de regio Nord-Pas de Calais hoopt dat veel Fransen de streek nu zullen bezoeken. De 600.000 euro subsidie die de regio aan de film gaf wordt in ieder geval door de producenten terugbetaald.
