Het is een sombere dag in de internetgeschiedenis: De Minitel verdwijnt vandaag.
Minitel was het eerste ‘internet’ ter wereld voor een groot publiek. Als sinds 1982 konden Fransen chatten, hun reizen boeken, en daten via een klein geavanceerd kastje met een geïntegreerd toetsenbord. Het was dus eigenlijk het FWW, het French Wide Web.
In 1972 ontwikkelen Franse onderzoekers de Minitel, een kleine terminal met een modem, een zwart-wit beeldscherm en een toetsenbord, qua concept eigenlijk een prehistorische iMac. Minitel was typisch Frans: een ingenieursding, een gesloten systeem geïntroduceerd en gecontroleerd door de staat. Het apparaat wordt vanaf 1982 op grote schaal verspreid en past met de Concorde en de TGV in de optimistische golf van technologische vooruitgang die Frankrijk in de jaren ’70, begin jaren ’80 kenmerkte. Het paste ook in de wens van Frankrijk om volledig onafhankelijk te zijn: op militair gebied dankzij de atoombom, op energiegebied dankzij kernenergie en op informaticagebied met de Minitel.
De terminal werd gratis weggeven, maar voor het gebruik van de diensten moest per minuut betaald worden door met in te loggen, via de telefoonlijn, met het al snel beroemde nummer ‘3615’. In eerste instantie was het de bedoeling dat abonnees telefoonnummers konden opzoeken, maar al snel ontstonden er allerlei andere diensten zoals online bankieren en het kopen van trein- en vliegtickets. Vooral de ‘messageries roses’, oftewel de ‘roze berichtendiensten’, de vaak ondeugende dating sites voor volwassenen, droegen bij aan de populariteit van Minitel.
Minitel was een enorm succes in Frankrijk en kan beschouwd worden als de voorloper van het web. Het systeem sloeg nooit echt over naar andere landen, hoewel er ook in Nederland korte tijd mee is geëxperimenteerd als Videotex. De Fransen liepen wereldwijd voorop met online transacties. De overgang naar internet verliep daardoor redelijk soepel, omdat grote bedrijven als de SNCF en de banken de infrastructuur al onder controle hadden. Dat Frankrijk relatief laat was met de adoptie van internet, komt dus deels door de remmende voorsprong van Minitel.
Het aantal gebruikers was erg klein geworden. Toch werd er met de Minitelservices in 2007 nog 100 miljoen euro omzet bereikt. De Minitelterminals waren soms nog te vinden in kleine postkantoortjes op het platteland. In 2009 viel het doek al voor het Minitel-telefoonboek (3611) van France Télécom. Vanaf morgen is er voor de 600 à 700.000 Minitelapparaatjes die nog bij de Fransen in huis of op kantoor staan alleen nog plek in het museum.
