Frankrijk voorzitter EU

Als vanavond om middernacht de Eiffeltoren voor het eerst verlicht wordt in de Europese kleuren geel en blauw, is het voor de hele Unie meteen duidelijk: Frankrijk heeft grootse ambities met haar voorzitterschap van de EU het komende half jaar. Dat optimisme is sinds twee weken echter behoorlijk getemperd. Terwijl een paar maanden geleden het Verdrag van Lissabon nog als een persoonlijke overwinning voor Nicolas Sarkozy gold, heeft het Ierse ‘nee’ een streep door de rekening gezet.

Minister-president François Fillon heeft persoonlijk alle 26 regeringsleiders van de lidstaten verzekerd dat Frankrijk niet alleen een oplossing zal zoeken voor de nieuwe crisis die is ontstaan door het Ierse referendum, maar ook ideeën wil aandragen om het gebrek aan vertrouwen bij de Europese burgers tegenover ‘Brussel’ weg te nemen.

Druk baasje
Frankrijk moet dus water bij le vin doen, een tegenslag voor Nicolas Sarkozy. De binnen- en buitenlandse pers schrijft vaak ironisch over de drukke hyperpresident, maar die kritiek  doen zijn inspanningen voor Europa geen recht. Vanaf dag één van zijn aantreden heeft Sarkozy duidelijk gemaakt een Europeaan te zijn. Zo poseerde hij op het staatsieportret als eerste president naast de Europese vlag en vloog hij na zijn inhuldiging meteen naar Berlijn en Brussel.

Nu de invoering van het Verdrag van Lissabon is uitgesteld, moet Frankrijk de vuile was doen. In het verleden werd de Fransen vaak verweten zich arrogant en egoïstisch op te stellen binnen de Europese politiek. Nu wil Sarkozy een oplossing vinden door vooral veel en open met alle landen te overleggen. Voor het eerst wordt ook het Europese Parlement nauw betrokken bij het voorzitterschap. De energie en het enthousiasme van Sarkozy kan wellicht een positieve bijdrage leveren aan een oplossing.

Immigratiepact
Tijdens Frankrijks voorzitterschap is het immigratiebeleid een belangrijk onderwerp. De 27 lidstaten onderhandelen sinds vorige maand over een ‘immigratiepact’. Zo moeten de buitengrenzen beter bewaakt worden en moet er een systeem komen voor ‘gekozen’ immigratie, vergelijkbaar met het Amerikaanse Green Card-systeem. Immigranten moeten bij binnenkomst een integratiecontract tekenen. Vooral dat laatste punt is onbespreekbaar voor Spanje. “Dat contract komt er niet,” zei vrijdag nog een medewerker van de Spaanse minister-president Zapatero. “Voorlopig hebben we nog niets besloten,” reageerde Fillon.

Middellandse Zee

Een ander project dat niet zo groots wordt als Sarkozy had gehoopt, is de oprichting van de Middellandse Zee-Unie, als nieuw orgaan naast de EU. Vooral de Europese landen die niet aan de Middellandse Zee liggen, zijn niet echt enthousiast over het plan. Met name Angela Merkel ziet niets in het project. De tegenstanders denken dat Sarkozy op die manier Frankrijk meer invloed wil geven in het gebied en zo Turkije buiten de deur van de EU wil houden.

Sarkozy’s plan wordt nu een uitbreiding van het ‘Barcelona-proces’, de al bestaande samenwerking rondom de Middellandse Zee. Hij heeft daarmee wel bereikt dat de relaties tussen het noorden en het zuiden verbeterd gaan worden. Op 13 juli, als 44 regeringsleiders en staatshoofden in Parijs bijeenkomen, wordt die samenwerking bekrachtigd. Onder de genodigden zijn ook de Israëlische premier Ehud Olmert, de Syrische president Bachar el-Assad en de Palestijnse president Mahmoud Abbas, een doorbraak op zich. “De top wordt niet alleen een test voor Europa om te laten zien dat ze ons serieus nemen. Het wordt nog veel meer een test voor de zuidelijke landen zelf. Wij zullen moeten laten zien dat we de neuzen dezelfde kant op willen krijgen,” zegt een hoge Marokkaanse ambtenaar als reactie op de aanstaande top.

Budget
De onverwachte tegenslagen hebben geen invloed op de pracht en praal van het Franse voorzitterschap: Aan ontvangsten en culturele activiteiten rondom het voorzitterschap zal Frankrijk ruim één miljoen euro per dag uitgeven. Zo worden bijvoorbeeld alle Europese winnaars van een Olympische medaille in Beijing in het najaar in Parijs ontvangen. Feestelijk wordt het dus wel, maar de eurocraten in Brussel die eerder dit jaar nog de “Orkaan Nicolas” vreesden, kunnen nu opgelucht ademhalen. Het Franse voorzitterschap wordt vooralsnog een storm in een glas water.
Speerpunten

Naast een oplossing voor de ‘Ierse impasse’, zijn er vijf speerpunten van het Franse voorzitterschap:
– Energie en milieu: Er moet eindelijk een akkoord komen over het terugdringen van de CO2 uitstoot. Frankrijk ziet in kernenergie één van de oplossingen.
– Immigratie: Er moet een Europees immigratie-‘pact’ komen met een gemeenschappelijke en versterkte controle van de buitengrenzen.
– Landbouw en voedselcrisis: Als grootste ontvanger van landbouwsubsidies wil Frankrijk het landbouwbeleid hervormen. Voor sommige landen gaan die hervormingen niet ver genoeg. Tegelijkertijd moet de onafhankelijkheid en de veiligheid van de Europese voedselvoorziening verzekerd worden.
– Defensie: Er moet een Europese defensiemacht komen en een nieuwe veiligheidsstrategie. Inmiddels is duidelijk dat dat zonder Washington een lastige zaak wordt. Tot er een nieuwe Amerikaanse president is (in januari 2009), zal er niet veel gebeuren.
– Middellandse Zee Unie: Sarkozy’s persoonlijke stokpaardje. Meer samenwerking met de landen rondom de Middellandse zee.

Dit artikel verschijnt vandaag ook in De Pers