Het Institut néerlandais (IN) in Parijs lag er vanmorgen zonnig bij, maar dat was slechts schijn. Rond lunchtijd trokken donkere wolken zich samen.
Toen maakte de Nederlandse regering namelijk bekend dat zij, in haar onmetelijke wijsheid en generositeit, heeft besloten het beroemde instituut geen subsidie meer te verlenen. Dat betekent dat eind dit jaar het doek definitief valt voor de plek waar sinds 1957 de Nederlandse cultuur in Frankrijk wordt gepromoot.
Volgens het Ministerie van Buitenlandse Zaken (BZ) zijn de salaris- en loonkosten te hoog. Het personeel van IN heeft de afgelopen maanden een aantal concrete initiatieven ontwikkeld om meer eigen inkomsten te genereren, maar dat was voor de Haagse boekhouders niet genoeg. Er komt nu een ‘Nieuwe opzet van de culturele activiteiten Frankrijk’, zo meldt BZ. In de praktijk komt het neer op collectief ontslag voor het voltallige personeel van het IN, ruim twintig man. Een aantal van hen kan wellicht aan de slag bij de Stichting Custodia, maar dat is nog verre van zeker.
[aesop_map height=”300px” sticky=”off”]Drie kwartier handel
Het Institut néerlandais kreeg jaarlijks een kleine 2 miljoen euro subsidie. Ter vergelijking: het overschot op de handelsbalans tussen Nederland en Frankrijk bedroeg in 2011 liefst 19,4 miljard euro, ten gunste van Nederland. (Cijfers: CBS). Dat betekent grofweg dat Franse bedrijven dagelijks ruim 53 miljoen euro méér overmaken naar Nederlandse bedrijven, dan andersom. Iedere dag weer. Met andere woorden: in ongeveer drie kwartier verdient Nederland meer aan Frankrijk dan het IN jaarlijks kost (appels en peren wellicht, maar meer daarover hier).
Eigenaar Fondation Custodia, dat de collectie van kunstverzamelaar Frits Lugt beheert, neemt nu ook weer het monumentale pand over. De stichting gaat de expositieruimtes gebruiken voor tentoonstellingen en andere activiteiten. Mogelijk neemt de culturele afdeling van de ambassade haar intrek in het gebouw aan 121, Rue de Lille.
Het is nog niet duidelijk wat er gaat gebeuren met de Nederlandse talencursussen, waarvoor de laatste jaren de belangstelling flink toenam. Voor de kunsthistorische bibliotheek, de op twee na grootste van Frankrijk, moet eveneens oplossing komen. Lionel Veer, die eerder directeur was van het IN, is aangesteld om het opheffingsproces te begeleiden.
Kamerlid Timmermans vs. Minister Timmermans
De sluiting van het IN roept vragen op over de opstelling van minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken. De mogelijke sluiting werd vorig jaar juli bekend, toen Uri Rosenthal minister van BZ was. Het kamerlid Timmermans reageerde direct op zijn Facebookpagina (inmiddels gewist) en liet zijn onvrede blijken over het voornemen. Timmermans kwam zelfs bovenaan de lijst met supporters van het IN. Drie dagen na zijn aantreden als minister, in november, Timmermans nog dat de kans dat het IN open blijft “zeer, zeer groot” is. Onder zijn verantwoordelijkheid wordt het nu dan toch, na ruim een halve eeuw succesvolle cultuurpromotie, gesloten.
